Цэвүүн цагт хэцүү хатуу түгсэн ч
Цаг цагийн хэмэн давтагдаж
Цагаан сүүн эрчим харыг цайруулан
Түүх дахин эргэн сайн цаган ирэв.

2013-03-15

Сүнсний тухай

Сүнс гэж юу юм бол?
           Анх би сүнсний талаар огтхон ч мэдлэггүй байж. Сүнс гэдэг хүнд ховорхон харагддаг, аймшигтай, хүмүүсийг айлгадаг гэж боддог байсан сан. Сүнсний талаар судалхад сонин хачин зүйлс их байсан ч сүүлд бодоход дандаа Японы айшигийн киноонууд байв.
Далд ертөнцийн дуусашгүй арвин эрдэмд суралцаж эхлэж байгаа би сүүлийн хэдэн сар олон үйлийг мэдэж ихийг ойлгохдоо сүнс гэдэг муу сайн гэсэн 2 тал байдагийг хамгийн түрүүнд мэдэж авсаан. Хэд хоногийн өмнө "Ертөнцийн үүсэл" гэсэн баримтат кино үзэээд. Түүнд эерэг сөрөг матер гэж орчлонгийн аливаа нэг зүйл үүсэж бий болоход ижилхэн эсрэг зүйл бий болдог 2 тал бие биетэйгээ нийлэхэд үгүй болдог гэж тайлбарлаж байв. Энэ нь орчлонгийн муу сайн зүйлсийн тэнцэтгэлийн талаар байв. Сөрөг матер гэдэг ни хар нүх бололтой. Орчлон эрээн бараангүй үргэлж сайхнаараа байсан бол бид сайханыг нь мэдэрч чадахгүй их уйтгартай байх байсан биз.
            За сүнс рүү эргээд ороход сайн талийх нь бидний буурлууд муу тал нь чөөгийнүүд болж таарлаа. Бидний буурлууд үргэлж сайн сайхан руу биднийг зүглүүлдэг. Харин муу сүнс нь биднийг хорлож үгүй болгож сүйрүүлэхийг хүсдэг юм. Тэд энэ ертөнцийн бүхий л зүйлсээс залхаж байдаг учраас оргүй хоосоныг зорьдог. Харин Түмэн Онгодийн Чуулганаар энэ дэлхийд олон хар сүнсийг дэлхийгээс одуулсан ажээ. Тэд хар нүхэнд тайван амаглан байдаг гэж сонсож байсан. Гэхдээ хар сүнсэнд ч бас өчүүхэн ч гэсэн гэрэл гэгээ байдаг бололтой. Сүнс л бол тэр хүн байсан гэсэн үг. Отог омог бүрт Их үйл хийсэн өндөр дээдэс байдаг бол бас мулгуу явж хар сүнс болсон нь ч байдаг. Аан тийм сүнсний жин 3 гр байдаг гэж тодорхойлсон байдаг. Энэ хөнгхөн хий биетэнд асар их хүч байдаг. Үүний талаар мэддэг хүн цөөхөн. Их Хөлгөн сударт үүний талаар арвин их зүйл бий.
Далд ертөнцийн талаар мэдэх тусам дуусашгүй арвин эрдэм байдагийг ойлгож эхлэж байнам. Бөө гэгээн тархины сударт бөө бол Тэнгэрийн зарц, олон түмний зовлонг даах үүрэгтэй хүн гэж байдаг. Гэгээрлийг түгээж, сайн сайхнийг зорьж, эрдэм мэдлэгийг тугээн, ард түмнийг сайн сайханд хөтлөх улаач ажээ. Гэвч одоо үеийн бөө хүмүүсын зарим нь үүргээ умартаж улам зовлонг нь нэмж байна.
            Хэдхэн жилийн өмнө зурагтаар бөөгийн тухай нэвтэрүүлэг гарахаар хүмүүс айж эмээгээд үздэггүй, бөө гэхээр л жигшдэг байсан үе бий. Ямар сайндаа л бурхан шүтвэл баяжна овоо шүтвэл үгүйрнэ гэдэг байжээ. Хүмүүс сайн муу гэж ялгахтайгаа болсон ч зарим хүмүүс эгдүүцсээр л байна. Арга үгүй биз дээ, буруу явдаг бурууг хийдэг улаач нар нь сайн үйл хийсэн олон хүчтэй бөө нарыг үгүйсгэнэ. Гэхдээ айл болгонд бөө төрж байгаа энэ үед бид ойлгож ухаарж л байна.
            Физикийн шинжлэх ухаан явсааар далд ертөнц тайлагдашгүй нууцууд руу хүрдэг гэж физикийн багш хэлдэг. Түүний нэг жишээ бол аура үздэг багаж, долгион мэдэрдэг зүйлс гээд л олон байна. Энэ ухаан хүний нүдэнд үл үзэгдэх туяа долгион биетийг судалдаг. Хүний нүд зөвхөн ойсон гэрлийг л хардаг гэнэ. Хэт ягаан туяа богино долгионийг харж чаддаггүй. Энгийн хүний нүдэнд харагдахгүй зүйлсийг мэлмий нь нээгдсэн хүмүүс хардаг. Гэвч далд ертөнцийг бид мэдэхгүй харахгүй сонсохгүй биш харин мэдэрч чадна. Биднээс цацрах дулааныг гараараа мэдэрч, бодолд сайн муу эрчим мэдэгддэг байна. Үүнийг хөгжүүлэх арга нь ердөө л ухаанаа тэлэх, бэлтгэл хийх юм.
           Цаашид бид мэдэхгүй зүйлсээ мэдэх ухаанаа ажилуулж сурахийг чухалчлан үзэх хэрэгтэй. Ямар нэгэн зүйлийг хийхдээ олон талаас нь үзэж үйлээ эхэлэх хэрэгтэй. Жишээ нь Нобэл гэдэг хүн бүтээлээ сайн сайхан талийг нь бодооод муу талийг нь сэтгэхгүй дэлхийд мэдээллэж байсан гэдэг. Олон талаас нь бодож байна гэдэг гэгээрлийн үндэс харин нэг талийг нь харж түүндээ бат итгэн ягштал дагна гэдэг туйлшрал юм.
           Сүнсний тухайд тэд байдаг нь үнэн бас бид тэдэнтэй үргэлж харилцаж байдаг нь үнэн. Будда, Ес-Үс, Лал гээд энэ бүх шашин сүнстэй харилцдаг. Шинжлэх ухаан хэдий аргийн тал гэх хэдий ч бас л далд зүйлсийг танин мэдэхийг хичээдэг. Хүн үргэлж танин мэдэх хүсэлтэй үүндээ ч тайлагдашгүй бүхэнийг мэдэхийг хүсдэг. Үүний нэг бол мэдээж сүнс юм.